الگوی روابط عوامل کلیدی تأثیرگذار بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

Authors

  • مصدق گنج خانلو دانش‌آموخته دکتری علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
Abstract:

در شرایطی که تغییر و نوسان در برزخ آرمان‌گرایی و عمل‌گرایی، دستیابی به الگوهای شناختی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را دشوار ساخته است، ناگزیر از شناخت عوامل مؤثر و روابط بین آ‌ن‌ها برای تحلیل سیاست خارجی هستیم. به این منظور، پژوهش حاضر با روش تحلیل ساختاری و تکنیک تحلیل تأثیر متقابل به دنبال پاسخ به این پرسش است که الگوی روابط عوامل کلیدی تأثیرگذار بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چیست. در مسیر پاسخ به این پرسش، سی‌وشش عامل کلیدی تأثیرگذار بر سیاست خارجی شناسایی شد و پس از ایجاد ماتریس و رتبه‌بندی تأثیر متقابل عوامل بر هم، این عوامل بر اساس میزان اثرپذیری و اثرگذاری در پنج دسته متغیرهای روشنگر، واسط، نتیجه، تنظیم‌کننده و مستقل توزیع شدند. توزیع این عوامل در نمودار تأثیرگذاری و تأثیرپذیری نشان‌دهندۀ ناپایداری سیستم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. تحلیل الگوی به‌دست‌آمده از خروجی نرم‌افزارMicmac نشان‌ داد که تداخل سطح‌ تحلیل‌ها در ارزیابی بازیگران در محیط خارجی، سبب بروز معمای امنیتی شده است و در محیط داخلی نیز اختلاف در پارادایم حکمرانی موجب تضعیف مواضع و تصمیم‌ها در عرصۀ سیاست خارجی می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عوامل تأثیرگذار بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تعیین رژیم حقوقی دریای خزر

رژیم حقوقی دریای خزر یکی از مسائل مهم و مبتلابه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و از مسائل تأثیرگذار بر امنیت ملی کشورمان است. این موضوع طی سال‌های اخیر یکی از محورهای تحرک دستگاه دیپلماسی ایران و سایر کشورهای حاشیه خزر بوده و تاکنون به فرجام و نتیجه نهایی نرسیده است. مقاله حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این سؤال اساسی است که «چه عوامل و متغیرهایی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تعیین رژیم حقوقی...

full text

بررسی روابط گروه بریکس و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

بریکس مخفف انجمنی از پنج اقتصاد بزرگ در حال ظهور ملی یعنی برزیل ، روسیه ، هند ، چین و آفریقای جنوبی است. ماهیت گروه بریکس بیش ز آن که سیاسی باشد اقتصادی است. بنابراین برای بحث و تفصیل در رابطه با تاثیر بریکس بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، باید روابط ایران با اعضای بریکس را به طور مجزا بررسی کرد. چراکه به طور کلی نمی توان روابط جمهوری اسلامی با گروه بریکس را جدا از روابط ایران با اعضای آن د...

full text

تحلیل سیاست خارجی و هویت سیاست خارجی ‏جمهوری اسلامی ایران

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم‌ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان‌های متفاوت دولت‌های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص‌های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. ثانیاً، با احتج...

full text

سیاست خارجی ترامپ و جمهوری اسلامی ایران

پرسش اصلی مقاله حاضر این است که دولت جدید ایالات متحده آمریکا چه سیاست و راهبردی در عرصه بین‌المللی به طور عام و در قبال جمهوری اسلامی ایران به طور خاص در پیش خواهد گرفت؟ در پاسخ به این سوال، علاوه بر طرح چهارچوب مفهومی کوتاه، عوامل موثر در شکل‌گیری سیاست خارجی دولت جدید آمریکا در دو سطح ملی و بین‌المللی طرح، اصول و رویکرد آن تشریح و راهبرد آن با توجه به تناقض‌ها و موانع احتمالی توضیح داده شده ...

full text

تحلیل تکوین‌گرایانه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

رهیافت تکوین‌گرایی اجتماعی از جمله رهیافت‌های متأخر در مطالعات اجتماعی و روابط بین‌الملل است و امروزه بسیار کوشش می‌شود تا مسایل عمده سیاست بین‌الملل از جمله روابط خارجی دولت‌ها با استفاده از این رهیافت مورد بررسی قرار گیرند. بر این اساس، تکوین‌گرایی برخلاف نظریه‌های خردگرایی چون نوواقع‌گرایی و نولیبرالیسم که بر پایه نظریه انتخاب عقلایی قرار دارند؛ بر آن است که منافع بازیگران و دولت‌ها که تنظیم...

full text

منابع اجتماعی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

در جهان امروز، به واسطۀ ارتباطات وسیع و روزافزون بین کشورها، سیاست خارجی نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت ملت‌ها بازی می‌کند. جمهوری اسلامی ایران هم یکی از این ملت‌ها است. بررسی زوایای گوناگون سیاست خارجی کشورها، همواره جزو دغدغه اندیشمندان حوزۀ روابط و سیاست بین‌الملل به شمار می‌رود. از جمله عوامل مؤثر در شکل‌گیری سیاست خارجیِ همۀ کشورها و از جمله جمهوری اسلامی ایران، که کمتر به آن توجه شده است، «م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 50  issue 1

pages  21- 43

publication date 2020-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023